- Một phân tích của Mô hình Ngân sách Penn Wharton cho thấy các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình đã chi tiêu nhiều hơn khoảng 7% vào năm 2021 cho cùng các sản phẩm mà họ đã mua vào năm 2020 hoặc 2019, tương đương với mức tăng trung bình khoảng 3.500 USD.
- Các chuyên gia kinh tế hiện lo ngại rằng tình trạng nghèo đói sẽ gia tăng vào đầu năm 2022 khi các chương trình hỗ trợ liên bang liên quan đến đại dịch chấm dứt và gói chi tiêu xã hội sâu rộng của Tổng thống Joe Biden bị cắt giảm trong các thảo luận của Quốc hội.
- Có một điểm sáng cho những người lao động thu nhập thấp: Mức lương trung bình trong tháng 11 đã tăng hơn 5% so với một năm trước ở nhóm 25% các hộ gia đình có thu nhập thấp nhất.
Các nhà kinh tế cảnh báo về bất bình đẳng lạm phát khi người nghèo bị ảnh hưởng bởi giá cả tăng cao
Các nhà kinh tế cảnh báo rằng đại dịch Covid-19 đã dẫn đến một kỷ nguyên mới của bất bình đẳng lạm phát, trong đó các hộ gia đình nghèo phải chịu gánh nặng của giá cả tăng cao.
Bất bình đẳng xảy ra vì một phần lớn hơn trong ngân sách của các hộ nghèo là dành cho các danh mục chi tiêu có giá cả tăng đột biến. Chẳng hạn, giá lương thực đã tăng 6,4% trong năm qua và giá xăng đã tăng vọt đến 58%. Nhiều người cũng đang phải đối mặt với những mức giá cao hơn khi các chương trình hỗ trợ liên bang dần kết thúc.
Chris Wimer, đồng giám đốc Trung tâm Chính sách Xã hội và Nghèo đói tại Đại học Columbia, cho biết: “Về cơ bản, họ đang tằn tiện trong hầu hết mọi ngày. Điều đó sẽ dẫn đến những lựa chọn khó khăn giữa việc đổ xăng vào ô tô, trả tiền giữ trẻ cho con hoặc đặt thức ăn lên bàn.”
Một phân tích gần đây của Mô hình Ngân sách Penn Wharton cho thấy các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình đã chi tiêu nhiều hơn khoảng 7% vào năm 2021 cho cùng các sản phẩm mà họ đã mua vào năm 2020 hoặc vào năm 2019. Chênh lệch đó tương đương với khoảng 3.500 USD cho một hộ gia đình trung bình.
Ngược lại, chi tiêu của các hộ gia đình giàu có chỉ tăng 6%.
Sự thay đổi trong chi tiêu của những người giàu có
Kent Smetters, người đứng đầu nhóm phân tích mô hình Penn Wharton, cho biết sự chênh lệch này là điển hình trong thời kỳ lạm phát. Nhưng kể từ những năm 1980 – lần cuối cùng giá cả tăng nhanh như vậy – các hộ gia đình có thu nhập cao hơn đã chuyển chi tiêu của họ ra khỏi hàng hóa và sang dịch vụ nhiều hơn. Ví dụ, vào năm 2020, lương thực đã chiếm 12,7% ngân sách của 5% các hộ gia đình giàu nhất, so với 16% ngân sách của 20% các hộ gia đình nghèo nhất.
Trong khi đó, tình trạng gián đoạn sản xuất liên quan đến đại dịch đã làm tăng chi phí hàng hóa mà các hộ nghèo dựa vào.
Smetters cho biết: “Những gì họ mua đã bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi sự khan hiếm nguồn cung. Tình trạng này đang có phạm vi rộng hơn so với trước đây.”
Những phát hiện này trùng với phân tích dữ liệu thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ của nhà kinh tế Alberto Cavallo của Trường Kinh doanh Harvard vào thời điểm bắt đầu đại dịch. Nghiên cứu của ông cho thấy những người tiêu dùng có thu nhập thấp đã phải chịu mức tăng giá cao gần gấp đôi so với những người giàu có hơn.
Hồi năm 2019, một nghiên cứu cộng tác giữa các nhà nghiên cứu tại trường Columbia và Trường Kinh tế London ước tính rằng khoảng 3 triệu người nữa sẽ rơi vào diện nghèo đói sau khi điều chỉnh thu nhập của họ theo tỷ lệ lạm phát mà họ trải qua.
Các chuyên gia hiện lo ngại rằng tình trạng nghèo đói sẽ gia tăng vào đầu năm 2022 khi các chương trình hỗ trợ liên bang liên quan đến đại dịch kết thúc và gói chi tiêu xã hội sâu rộng của Tổng thống Joe Biden bị thu hẹp nhiều hơn trong Quốc hội. Mối quan ngại lớn nhất là khoản thanh toán cuối tháng của khoản tín dụng thuế trẻ em, vốn đã cung cấp cho các hộ gia đình 300 USD một tháng cho mỗi đứa trẻ dưới 6 tuổi và 250 USD cho những đứa trẻ lớn hơn.
Xem thêm: Cách để tham gia vào một ICO bằng Ethereum
Lo lắng về việc kết thúc các khoản tín dụng thuế
Theo trường Columbia, khoản trợ cấp này đã giúp gần 4 triệu trẻ em thoát nghèo. Tờ séc hàng tháng cuối cùng đã được gửi đi vào ngày 15 tháng 12.
Wimer nói: “Bạn thấy tác động khá rõ ràng của những khoản thanh toán đó. Rõ ràng là tất cả chúng ta đều đang lo lắng về tháng 1.”
Tuy nhiên, đảng Cộng Hòa lại đang lo sợ điều ngược lại: nhiều tiền hơn từ Washington sẽ dẫn đến lạm phát thậm chí còn cao hơn, dẫn đến gánh nặng lớn hơn cho người nghèo.
“Có một số điều khoản trong dự luật này có thể dẫn đến một thỏa thuận lưỡng đảng khi lạm phát dịu xuống,” Thượng nghị sĩ Lindsey Graham của đảng Cộng Hòa nói với các phóng viên hồi đầu tháng. “Nhưng bây giờ không phải là lúc để thêm bất kỳ khoản chi tiêu liên bang nào nữa, làm tăng chi tiêu của chính phủ và dẫn đến vấn đề lạm phát.”
Lập luận đó dường như đã làm bối rối Thượng nghị sĩ Joe Manchin của đảng Dân Chủ. Manchin đã đưa ra những cảnh báo về chi phí của tín dụng thuế trẻ em nếu chương trình tiếp tục được duy trì trong thập kỷ này. Ông đã thúc đẩy việc giới hạn chặt chẽ hơn các quyền lợi và yêu cầu công việc đối với các chương trình xã hội khác trong dự luật. Nếu không có lá phiếu của ông tại Thượng viện đang được chia đều giữa hai đảng, đảng Dân Chủ sẽ không thể thông qua dự luật.
Gustavo Flores-Macias, Phó giáo sư tại Đại học Cornell, cho biết: “Có một trường hợp được đưa ra rằng các khoản tín dụng thuế là rất cần thiết – rằng nếu chúng ta không đối phó với lạm phát, thì đây chắc chắn là một cách để hỗ trợ những người thiệt thòi hơn. Nhưng thời điểm chính trị đang rất kém vì lạm phát.”
Có một điểm sáng đối với những người lao động thu nhập thấp: Họ đã nhận được một số khoản tăng lương lớn nhất trong đại dịch, góp phần thúc đẩy giá cả tăng cao hơn. Theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta, kể từ tháng 11, tăng trưởng tiền lương trung bình trong năm qua đã đạt hơn 5% đối với 25% hộ gia đình nghèo nhất. Trong khi đó, tăng trưởng tiền lương trung bình của 25% hộ gia đình giàu nhất đã chậm lại trong năm nay, giảm xuống chỉ còn 2,7% trong tháng 11.
“Đây không phải là một cuộc khủng hoảng khan hiếm. Nó là một cuộc khủng hoảng khi tất cả mọi người có nhiều hơn những gì thị trường hiện có thể cung cấp,” Samuel Hammond, giám đốc chính sách nghèo đói và phúc lợi tại Trung tâm Niskanen, nói. “Nếu chúng ta muốn có tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, có lẽ chúng ta sẽ phải chịu đựng lạm phát cao hơn và giá hàng hóa tăng cao vì đó là tác dụng phụ của việc bùng nổ chi tiêu và đầu tư của người tiêu dùng”.
