Giá trần giá sàn là gì? Tác động của giá trần giá sàn đến thị trường

Giá trần giá sàn là thuật ngữ quen thuộc mà chúng ta thường xuyên bắt gặp khi tham vào vào các thị trường kinh tế khác nhau. Đây được hiểu là những hình thức kiểm soát giá do chính phủ quy định dựa trên những yếu tố khác nhau của thị trường.

Tìm hiểu giá trần giá sàn là gì cho phép chúng ta hiểu bản chất cũng như cách thức hoạt động và tác động của hai mức giá này đối với nền kinh tế thị trường hiện nay. Mời bạn cùng cafeforexvn tìm hiểu giá trần giá sàn là gì qua bài viết sau đây.

Tìm Hiểu Về Giá Trần Giá Sàn Là Gì?

Giá trần và giá sàn là hai hình thức kiểm soát giá. Giá trần đặt ra giới hạn về số tiền tối đa bạn phải trả hoặc mức bạn có thể tính phí cho một thứ gì đó – nó đặt ra chi phí tối đa, giữ cho giá không tăng quá một mức nhất định. Trong khi đó, giá sàn thiết lập chi phí tối thiểu cho một thứ gì đó, một chuẩn mực cơ bản. Nó giữ cho giá không giảm xuống dưới một mức cụ thể.

Trong tài chính, mức giá trần là mức cao nhất được phép, chẳng hạn như đối với giá cả hoặc mức nợ, trong khi mức giá sàn là mức thấp nhất được phép.

Tìm Hiểu Cụ Thể Giá Trần

Giá Trần Là Gì?

Giá trần là số tiền tối đa bắt buộc mà người bán được phép tính cho một sản phẩm hoặc dịch vụ. Thường được quy định theo luật, trần giá thường được áp dụng cho các mặt hàng chủ lực như thực phẩm và sản phẩm năng lượng khi những hàng hóa đó trở nên vượt quá khả năng chi trả của người tiêu dùng thông thường.

Giá trần thực chất là một hình thức kiểm soát giá. Trong thời gian ngắn hạn, giá trần có thể đem lại lợi ích trong việc đặt ra một mức giá phải đối với các mặt hàng thiết yếu.

Trong tài chính, giá trần là mức tối đa được phép trong một giao dịch tài chính. Thuật ngữ này có thể được áp dụng cho nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như lãi suất, số dư khoản vay, thời gian trả dần và giá mua.

Mức giá trần thường được sử dụng để kiểm soát rủi ro bằng cách áp đặt giới hạn trên đối với quy mô hoặc chi phí có thể có đối với một giao dịch nhất định.

Các Đặc Điểm Của Giá Trần Là Gì?

Khi tìm hiểu về giá trần giá sàn là gì, điều mà chúng ta quan tâm để có thể phân biệt được hai đối tượng này là chúng có những đặc điểm riêng biệt. Đối với giá trần, đây là loại giá có những đặc điểm nổi bật như:

• Giá trần là một hình thức kiểm soát giá, thường do chính phủ quy định, đặt ra số tiền tối đa mà người bán có thể tính phí cho hàng hóa hoặc dịch vụ.
• Trần giá thường được áp dụng cho các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như thực phẩm, gas hoặc thuốc, thường sau một cuộc khủng hoảng hoặc sự kiện cụ thể khiến chi phí tăng vọt.
• Ngược lại với mức giá trần là mức giá sàn – một điểm mà dưới mức giá đó không thể ấn định được.
• Mặc dù mức giá này làm cho các mặt hàng chủ lực có giá cả phải chăng cho người tiêu dùng trong thời gian ngắn, nhưng trần giá thường gây ra những bất lợi về lâu dài, chẳng hạn như thiếu hụt, phải trả thêm phí hoặc sản phẩm có chất lượng thấp hơn.
• Các nhà kinh tế lo ngại rằng trần giá sẽ gây ra tổn thất nặng nề cho nền kinh tế, khiến nó trở nên kém hiệu quả hơn.

Tìm hiểu về chỉ số chứng khoán là gì?

Cách Thức Hoạt Động Của Giá Trần Như Thế Nào?

Giá trần được thực hiện khi cơ quan quản lý đặt ra mức giá tối đa mà họ tin là có thể chấp nhận được hoặc phù hợp. Tất cả người bán phải cung cấp sản phẩm của mình ở mức giá bằng hoặc thấp hơn số tiền đó và việc bán hàng hóa (ngoài cách các công ty cung cấp sản phẩm của họ) đều được quản lý và giám sát.

Các cơ quan quản lý cũng thường xuyên xem xét mức trần của giá để đảm bảo nó vẫn ở mức phù hợp. Các cơ quan quản lý này liên tục đánh giá cung và cầu thị trường để hiểu rõ nhất liệu trần giá cần tăng hay giảm. 

Giá Trần Gây Ra Ảnh Hưởng Như Thế Nào?

Mặc dù mức giá trần nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận những hàng hóa thiết yếu nhất, nhưng đôi khi chúng có thể có tác dụng ngược lại là khiến những hàng hóa đó trở nên khó tiếp cận hơn. Điều này được lý giải là bởi mức giá do chính phủ quy định không phản ánh các nhu cầu cung và cầu của thị trường.

Ví dụ, nhiều chính quyền thành phố thực thi các chính sách hạn chế tăng giá thuê nhà để giữ cho nhà ở có giá cả phải chăng hơn. Điều này có nghĩa là chủ nhà không thể tăng tiền thuê nhà khi nguồn cung nhà ở khan hiếm. Vì những hạn chế này, các chủ đầu tư ít có khả năng tài trợ cho các dự án phát triển mới, vì lợi nhuận của họ sẽ bị hạn chế bởi các biện pháp kiểm soát tiền thuê hiện có. Kết quả là, nguồn cung nhà ở ít có khả năng tăng ở những thành phố đó, ngay cả khi thiếu hụt.

Có Những Loại Giá Trần Nào?

Tùy thuộc vào hàng hóa được quản lý và cơ quan thực hiện việc quản lý, có một số loại giá trần mà chính phủ có thể quy định. Dưới đây là danh sách các loại trần giá phổ biến nhất trên thị trường.

• Giá trần tuyệt đối

Đây là giới hạn cố định về giá có thể được tính cho hàng hóa hoặc dịch vụ. Giá không thể cao hơn giới hạn này. Chính phủ có thể bỏ phiếu hoặc quyết định thay đổi định kỳ mức giá trần tuyệt đối, mặc dù những thay đổi về giới hạn trần này thường không thường xuyên để duy trì tính hữu ích của quy định này.

• Giá trần tương đối

Đây là giới hạn về giá của hàng hóa hoặc dịch vụ so với hàng hóa hoặc dịch vụ khác.

Ví dụ, chính phủ có thể ấn định mức giá trần tương đối cho giá thuê, căn cứ vào thu nhập trung bình của người thuê nhà ở một khu vực cụ thể. Trong ví dụ này, chính phủ sẽ giám sát chặt chẽ biến độc lập để hiểu rõ hơn mức trần giá của biến phụ thuộc biến động như thế nào.

• Giá trần trên mỗi đơn vị

Đây là giới hạn về giá của hàng hóa hoặc dịch vụ trên mỗi đơn vị.

Ví dụ, chính phủ có thể đặt ra mức trần cho mỗi đơn giá xăng dầu. Loại giá trần trên mỗi đơn vị này tương tự như giá trần tuyệt đối, mặc dù về mặt lý thuyết, người tiêu dùng có thể chi bao nhiêu tùy thích nếu họ mua số lượng lớn hơn.

• Giá trần định kỳ

Đây là giới hạn về giá của hàng hóa hoặc dịch vụ trong một khoảng thời gian cụ thể.

Ví dụ, chính phủ có thể đặt ra mức giá trần định kỳ cho giá điện trong những tháng mùa hè khi nhu cầu tăng cao. Chính phủ có thể ban hành trần giá định kỳ trong thời gian khẩn cấp

• Trần giá chọn lọc

Đây là giới hạn về giá của một loại hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể.

Ví dụ, chính phủ có thể đặt ra mức giá trần có chọn lọc đối với giá thuốc theo toa để người tiêu dùng có thể mua được chúng.

Ưu Điểm Và Nhược Điểm Của Mức Giá Trần Là Gì?

Tất nhiên, ưu điểm lớn nhất của mức giá trần là giới hạn chi phí cho người tiêu dùng.

Mức giá trần giữ cho mọi thứ có giá cả phải chăng và ngăn chặn việc tăng giá hoặc nhà sản xuất hay nhà cung cấp lợi dụng chúng một cách không công bằng. Nếu xảy ra một sự thiếu hụt tạm thời gây ra lạm phát tràn lan, thì mức trần có thể giảm bớt tác động của giá cả tăng cao cho đến khi nguồn cung trở lại mức bình thường.

Giá trần cũng có thể kích thích nhu cầu và khuyến khích chi tiêu. Vì vậy, trong thời gian ngắn hạn, mức giá trần có lợi thế riêng.

Tuy nhiên, chúng có thể trở thành vấn đề nếu kéo dài quá lâu hoặc khi mức giá trần được đặt quá xa so với giá cân bằng thị trường (khi lượng cầu bằng lượng cung). 

Khi đó, nhu cầu có thể tăng vọt, dẫn đến thiếu hụt nguồn cung. Ngoài ra, nếu mức giá mà nhà sản xuất được phép đưa ra quá khác so với chi phí sản xuất và chi phí kinh doanh của họ thì họ sẽ phải đưa ra một quyết định gì đó.

Họ có thể phải cắt giảm chất lượng hoặc tính giá cao hơn cho các sản phẩm khác. Họ có thể phải ngừng cung cấp hoặc không sản xuất nhiều (gây ra tình trạng thiếu hụt nhiều hơn). Một số có thể sẽ phải chấm dứt hoạt động kinh doanh nếu họ không thể thu được lợi nhuận hợp lý từ hàng hóa và dịch vụ của mình.

Có thể tóm gọn lại những ưu điểm và nhược điểm của mức giá trần như sau:

Ưu điểm

• Giữ giá cả phải chăng
• Ngăn chặn tình trạng tăng giá
• Kích thích nhu cầu

Nhược điểm

• Thường gây ra tình trạng thiếu nguồn cung
• Có thể gây giảm chất lượng, cắt góc
• Có thể dẫn đến tính thêm phí hoặc tăng giá các hàng hóa khác

Cách Tính Giá Trần Như Thế Nào?

Các chính phủ thường tính toán mức giá trần dựa trên điểm giao nhau giữa đường cung và đường cầu đối với sản phẩm hoặc dịch vụ được đề cập tại điểm cân bằng kinh tế.

Nói cách khác, họ cố gắng áp đặt quyền kiểm soát trong giới hạn mà thị trường tự nhiên sẽ chịu đựng được. Tuy nhiên, theo thời gian, mức giá trần sẽ có thể tác động đến cung và cầu của sản phẩm hoặc dịch vụ. Trong những trường hợp như vậy, mức giá trần được tính toán có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt hoặc giảm chất lượng.

Tỷ Suất lợi nhuận là gì?

Tìm Hiểu Chi Tiết Về Mức Giá Sàn Là Gì?

Giá Sàn Là Gì?

Sàn giá là ranh giới thấp hơn được thiết lập về giá của hàng hóa trên thị trường. Các chính phủ thường thiết lập mức giá sàn để đảm bảo rằng giá thị trường của một mặt hàng không giảm xuống dưới mức có thể đe dọa đến sự tồn tại tài chính của các nhà sản xuất hàng hóa đó.

Có Những Loại Giá Sàn Nào?

Giá Sàn Ràng Buộc

Giá sàn ràng buộc được hiểu là mức giá tối thiểu được đặt cao hơn giá cân bằng trong mô hình này. Điều này thường gây bất lợi cho khách hàng vì họ sẽ phải trả nhiều tiền hơn trước. Đối với người bán, nó phụ thuộc vào mối quan hệ giá – cầu. Nếu việc tăng giá bù đắp được lượng khách hàng bị mất (lượng cầu) thì doanh nghiệp sẽ được lợi. Nếu không họ cũng sẽ thua lỗ. Tuy nhiên, giá sàn ràng buộc là lý tưởng vì cung phù hợp với cầu.

Để hiểu hơn thì mức giá sàn ràng buộc là giá sàn lớn hơn giá thị trường cân bằng, thể hiện qua biểu đồ trong hình sau:

Trong đó:

Giá thị trường cân bằng là P*. Lượng thị trường cân bằng là Q*. Tại mức giá P*, cầu của người tiêu dùng về hàng hóa này bằng với cung của người sản xuất về hàng hóa đó. Chính phủ thiết lập mức giá sàn cho PF. Vì vậy, giá trên thị trường không thể giảm xuống dưới PF.

Tại mức giá PF, cầu của người tiêu dùng là QD (nhỏ hơn Q* do đường cầu dốc xuống), và cung của nhà sản xuất là QS (lớn hơn Q* do đường cung dốc lên). Sau khi thiết lập giá sàn, thị trường chưa thông thoáng, dư thừa nguồn cung QS-QD.

Các nhà sản xuất sẽ được lợi hơn nhờ có giá sàn ràng buộc nếu giá cao hơn (cao hơn giá cân bằng) bù đắp cho số lượng bán ra thấp hơn. Người tiêu dùng luôn bị thiệt thòi hơn do giá sàn ràng buộc vì họ phải trả nhiều tiền hơn cho số lượng thấp hơn.

Giá Sàn Không Ràng Buộc

Giá sàn không ràng buộc được hiểu là giá tối thiểu được duy trì dưới mức giá cân bằng. Mặc dù không phổ biến nhưng mô hình này không ảnh hưởng đến thị trường vì người mua có thể tiếp tục bán theo giá thị trường. Vì vậy, dù sao thì họ cũng sẽ đáp ứng các tiêu chí về mức giá tối thiểu với cung và cầu không đổi.

Tương tự như vậy, để hiểu rõ hơn, giá sàn không ràng buộc là mức giá thấp hơn giá thị trường cân bằng được biểu diễn qua hình dưới đây:

Trong đó:

Giá thị trường cân bằng là P* và lượng thị trường cân bằng là Q*. Tại mức giá P*, cầu của người tiêu dùng về hàng hóa này bằng với cung của người sản xuất về hàng hóa đó. Chính phủ thiết lập mức giá sàn cho PF.

Tại mức giá PF, cầu của người tiêu dùng là QD (lớn hơn Q* do đường cầu dốc xuống) và cung của người sản xuất là QS (nhỏ hơn Q* do đường cung dốc lên).

Tuy nhiên, giá sàn không ràng buộc không ảnh hưởng tới thị trường. Giá thị trường vẫn là P* và lượng cầu và lượng cung vẫn là Q*. Người sản xuất và người tiêu dùng không bị ảnh hưởng bởi giá sàn không ràng buộc.

Mức Giá Sàn Có Ảnh Hưởng Như Thế Nào Đến Thị Trường?

Có thể nhận thấy một số ảnh hưởng của mức giá sàn đối với người sản xuất và người tiêu dùng trong nền kinh tế thị trường như sau:

• Tác động của giá sàn đối với các nhà sản xuất là không rõ ràng. Các nhà sản xuất có thể có được lợi hơn từ mức giá này, họ cũng có thể không bị ảnh hưởng, không có gì khác biệt hoặc cũng có trường hợp, các nhà sản xuất rơi vào hoàn cảnh tồi tệ hơn do mức giá sàn này.
• Tác động của giá sàn đối với người tiêu dùng có phần rõ ràng hơn. Người tiêu dùng không bao giờ được lợi gì từ mức giá sàn này. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người tiêu dùng có thể có lợi hoặc không nhận được gì.

Lý Do Mức Giá Sàn Được Thiết Lập Là Gì?

Giá trần giá sàn đều không tự nhiên mà được hình thành, sự xuất hiện của chúng luôn gắn liền với những lý do nhất định. Trong đó, đối với giá sàn, lý do thiết lập mức giá này là bởi:

• Chính phủ thường thiết lập giá sàn để hỗ trợ nhà sản xuất. Ví dụ, nếu một chính phủ muốn khuyến khích sản xuất hạt cà phê, thì chính phủ đó có thể thành lập một thị trường hạt cà phê.
• Chính phủ đưa ra mức giá sàn tại các thị trường có nhu cầu không co giãn và giá rất thấp một cách tự nhiên. Việc làm này cho phép chính phủ tăng phúc lợi tổng thể trong xã hội, vì lợi ích của người sản xuất nhiều hơn bù đắp cho sự mất mát của người tiêu dùng.

Ưu Và Nhược Điểm Của Giá Sàn Là Gì?

Tương tự như giá trần, giá sàn cũng có những ưu và nhược điểm của nó tùy vào từng thời điểm, đối tượng và hoàn cảnh khác nhau. Dưới đây là những ưu và nhược điểm chính của hệ thống giá sàn:

Tương Quan Giữa Giá Trần Giá Sàn Là Gì?

Ngược lại với giá trần là giá sàn, quy định chi phí mua tối thiểu cho một sản phẩm hoặc dịch vụ. Còn được gọi là “hỗ trợ giá”, nó đại diện cho số tiền hợp pháp thấp nhất mà hàng hóa hoặc dịch vụ có thể được bán và vẫn hoạt động trong mô hình cung cầu truyền thống.

Cả sàn và trần đều là các hình thức kiểm soát giá. Giống như mức giá trần, mức sàn giá có thể do chính phủ hoặc trong một số trường hợp do chính nhà sản xuất ấn định. Trên thực tế, chính phủ có thể đưa ra những con số cụ thể cho các mức, nhưng họ thường hoạt động đơn giản bằng cách tham gia thị trường và mua sản phẩm, từ đó đẩy giá của nó lên trên một mức nhất định.

Ví dụ, nhiều quốc gia định kỳ áp đặt mức giá sàn đối với cây trồng và sản phẩm nông nghiệp để giảm thiểu những biến động về nguồn cung và thu nhập của nông dân thường có thể xảy ra do các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của họ.

Sự Khác Nhau Giữa Giá Trần Giá Sàn Là Gì?

Giá trần và giá sàn là hai giá trị quan trọng nhưng đối lập nhau về mặt kinh tế, liên quan đến việc kiểm soát giá. Để phân biệt giá trần giá sàn, bạn có thể dựa trên các đặc điểm tiêu biểu trong bảng sau:

Kết Luận

Giá trần giá sàn là hai hình thức kiểm soát giá cơ bản và phổ biến nhất của thị trường. Mức giá trần và mức giá sàn đều có những đặc điểm khác nhau, và cả hai đều tồn tại những ưu và nhược điểm nhất định của nó khi tác động đến nền kinh tế thị trường. Hiểu được bản chất của giá trần giá sàn là gì là bạn đã phần nào nắm bắt được cách hoạt động của thị trường.

Hy vọng lượng thông tin mà cafeforexvn cung cấp đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan và sắc nét hơn về giá trần giá sàn hiện nay.