Các nhà đầu tư, dù là người mới tham gia đầu tư hay những nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm, có thể đều đã sử dụng chỉ số P/E để định giá cổ phiếu của họ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu về tỷ số P/E nên không phải lúc nào nó cũng mang lại kết quả như mong đợi khi áp dụng vào thực tế.
Công thức
P/E nghĩa là Giá/Thu nhập trên mỗi Cổ phiếu. Giá đề cập đến giá trị thị trường hiện tại của cổ phiếu.
Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS – Earnings per share) là thước đo lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu của một công ty. Công thức tính EPS như sau:
Cách tính ở trên là một cách tính tiêu chuẩn. Ngoài ra, P/E trailing và P/E forward (còn được gọi là hàng đầu hoặc triển vọng) là hai thuật ngữ mà các nhà đầu tư có thể gặp phải. Các nhà đầu tư sẽ sử dụng EPS từ 12 tháng trước khi sử dụng P/E trailing. Mặt khác, P/E forward lại sử dụng EPS dự phóng cho năm sau. Phần số của P/E trailing và P/E forward vẫn sử dụng giá thị trường của cổ phiếu như công thức ban đầu.
Thông thường, với trường hợp của một công ty đang phát triển mạnh mẽ thì P/E forward sẽ thấp hơn điển hình của công ty. Cơ sở lý luận cho điều này là EPS năm sau sẽ cao hơn EPS năm trước nếu thu nhập của công ty được dự đoán tiếp tục tăng. Do đó, tỷ lệ P/E forward sẽ giảm xuống. Ngược lại, nếu các nhà đầu tư kỳ vọng thu nhập sẽ thu hẹp trong năm tới đối với một công ty đang gặp khó khăn, thì P/E forward sẽ mang lại cho công ty giá trị cao hơn năm nay.
Khi một công ty chuẩn bị trải qua một sự thay đổi lớn trong chiến lược kinh doanh của mình, chẳng hạn như sáp nhập công ty mới, thì P/E forward là cực kỳ quan trọng. Lợi nhuận ròng của công ty sẽ biến động lớn và sẽ khác biệt đáng kể so với con số trước đó. Do đó, P/E forward sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư hình dung rõ hơn về định giá của doanh nghiệp sau quá trình tái cấu trúc.
P/E cao có phải là một điều xấu?
Tỷ lệ cao hay thấp là tốt để đầu tư? Đây là câu hỏi mà rất nhiều nhà đầu tư mới băn khoăn. Nếu dưới mức trung bình của ngành thường được coi là một món hời, một mức giá thấp và là một khoản đầu tư dài hạn tốt. Mặt khác, P/E thấp cho thấy nhà đầu tư không kỳ vọng nhiều vào cổ phiếu đó. Có thể ngành này không hấp dẫn, triển vọng tăng trưởng không hứa hẹn hoặc các nhà đầu tư chỉ đơn giản là không quan tâm đến cổ phiếu. Do đó, ở góc độ đầu tư giá trị, P/E thấp hơn mức trung bình của ngành là một yêu cầu cần nhưng chưa đủ đối với các nhà đầu tư.
Ngoài tỷ lệ thấp, các nhà đầu tư phải xem xét nhiều yếu tố nền tảng kinh doanh khác nhau để xác định xem công ty có thực sự tốt hay không.
Tương tự, P/E cao không phải lúc nào cũng có nghĩa là chi phí cao. Hiện tượng P/E cao ở các cổ phiếu tăng trưởng nhanh (như cổ phiếu công nghệ), các công ty đầu ngành và nhiều người chú ý có thể được các nhà đầu tư nhìn thấy. P/E cao cũng cho thấy dự báo tăng trưởng tốt trong tương lai của công ty.
Theo nghĩa bóng, trader có thể so sánh với điều này: Học sinh A và B đều có học lực ngang nhau. Tuy nhiên, học sinh A năm ngoái bị rớt từ loại giỏi xuống loại khá. Học sinh B cải thiện từ trung bình lên khá. Vậy Học sinh B sẽ được đánh giá cao hơn. Các cổ phiếu cũng tương tự vậy.
Điểm mạnh và Điểm yếu
Điểm mạnh:
– Một trong những khía cạnh quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá trị của cổ phiếu là lợi nhuận ròng.
– Vì EPS được tính toán trước trên nhiều trang dữ liệu, nên các nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ P/E không phải thực hiện bất kỳ phép toán nào. Ngoài ra, so với các chỉ số ít phổ biến khác như EV/EBITDA, việc so sánh theo chiều ngang dễ dàng hơn nhiều.
Điểm yếu:
– P/E không tính đến cơ cấu tài sản của công ty.
– Giá cổ phiếu biến động cao trong ngắn hạn, có thể dẫn đến biến động thất thường.
– Trong hầu hết các trường hợp, tỷ lệ được tính theo điều kiện lịch sử, với tỷ lệ trailing (nghĩa là sử dụng lợi nhuận thực hiện). Tuy nhiên, khi so sánh với EPS dự phóng trong tương lai thì P/E sẽ có giá trị hơn.
– Đối với các cổ phiếu có tính chu kỳ, tỷ lệ phải được điều chỉnh. Cần nhà đầu tư có những thay đổi cần thiết để định giá phù hợp trong khi cổ phiếu đang trong tình trạng bùng nổ lợi nhuận, nhưng kết quả này chỉ tồn tại trong một thời gian giới hạn.
Đọc thêm: Tiêu điểm kinh doanh tuần 30/5-4/6/2022
2222